مراقبت های لازم پس از درمان جراحی دندان

جراحی دندان زمانی انجام می‌شود که دندانی قابلیت نگهداری خود را از دست داده و نیازی به خارج کردن آن وجود داشته باشد. این امر ممکن است به دلیل پوسیدگی شدید، تخریب گسترده یا جایگاه نامناسب دندان رخ دهد که می‌تواند به عملکرد سایر دندان‌ها آسیب برساند. به‌ویژه چنین شرایطی معمولاً درباره دندان عقل یا دندان نیش نهفته دیده می‌شود.  پزشکان مجرب کیلینیک دندانپزشکی دکتر شاهون مراقبتهای پس ازجراحی دندان را به شما مشاوره می دهند و برای داشتن اطلاعات کافی و ماندگار شما را دعوت به مطالعه ی مطالب زیر می کنند.

اگر تاج دندان کاملاً تخریب شده یا به طور کامل در زیر لثه قرار داشته باشد، دندانپزشک برای خارج کردن آن، ابتدا باید لثه را از چند نقطه برش دهد. سپس دندان را جدا کرده و در پایان ناحیه جراحی‌شده را بخیه می‌زند. این مراحل در مجموع تعریف جراحی دندان را تشکیل می‌دهند.

فرآیند کار با تزریق بی‌حسی عمیق شروع می‌شود. دندانپزشک با استفاده از تیغ جراحی (تیغ بیستوری)، برش‌هایی روی لثه ایجاد کرده تا به سطوح مختلف دندان دسترسی پیدا کند. پس از آن، با ابزار مخصوصی به نام الواتور، اتصال میان دندان و بافت‌های اطراف شل شده و استخوان موجود نیز جدا می‌شود. در نهایت، دندان از فک خارج شده و برای کاهش خونریزی، محل برش‌ها با بخیه بسته می‌شود. در برخی مواقع، اگر ساختار دندان پیچیده باشد، ممکن است پیش از خارج کردن، دندان به چند قسمت تقسیم شده و سپس جدا شود.

اقدامات پیش از جراحی دندان

اگر مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون فشار خون، بیماری‌های قلبی، یا سابقه بیماری‌هایی نظیر سکته مغزی یا پیوند اعضا هستید، حتماً این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. در چنین شرایطی ممکن است کلینیک به نامه‌ای از پزشک معالج شما نیاز داشته باشد. 

بیمارانی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، باید حداقل یک روز پیش از جراحی با نظر پزشک داروی خود را قطع کنند. 

بهتر است در 24 ساعت بعد از جراحی، از غذاهای نرم، سرد و به صورت پوره یا مایع مصرف کنید؛ بنابراین توصیه می‌شود این مواد غذایی را پیش از جراحی آماده کنید. 

جراحی دندان و دندان عقل معمولاً عمل سختی نیست و نیازی به همراه ندارید. 

پس از جراحی بهتر است رانندگی نکنید و از روش‌های حمل‌ونقلی استفاده کنید که امکان نشستن راحت را فراهم می‌کنند. 

مراقبت‌های پس از جراحی دندان 

گاز استریل قرار داده شده روی محل جراحی را به مدت نیم ساعت با فشار ملایم فک در دهان نگه دارید. 

از مکیدن و تخلیه مکرر آب دهان خودداری کنید. 

در روز اول بعد از جراحی، از مصرف غذاهای سفت و نوشیدنی‌های داغ بپرهیزید. 

مصرف دخانیات کاملاً ممنوع است. 

تا 4 الی 8 ساعت پس از جراحی از نی برای نوشیدن مایعات استفاده نکنید، زیرا مکش ایجاد شده می‌تواند منجر به خونریزی شود. 

تا 24 ساعت اول، ناحیه جراحی‌شده را مسواک نزنید. 

از روز دوم، شست‌وشوی دهان با محلول رقیق نمکی یا دهان‌شویه به‌مدت 10 ثانیه توصیه می‌شود. 

نشت مختصر خونابه از محل جراحی تا دو روز طبیعی است و نیازی به مراجعه به دندانپزشک ندارد. 

در صورت وقوع خونریزی، یک تکه گاز استریل مرطوب روی محل جراحی قرار دهید، با فشار ملایم دهان را ببندید و کیسه یخ روی صورت بگذارید. 

اگر خونریزی شدید یا تورم کنترل‌نشده‌ای داشتید، با مرکز درمان کلینیک تماس بگیرید و از استعمال دارو یا مواد مختلف روی محل جراحی پرهیز کنید. 

برای کنترل درد از داروهای تجویزشده توسط دندانپزشک استفاده کنید و در صورت نیاز به تغییر دارو، با پزشک خود مشورت کنید. 

به دلیل بی‌حسی موضعی که معمولاً بین 3 تا 4 ساعت طول می‌کشد، دقت داشته باشید که بافت‌های نرم اطراف دهان، لب، گونه یا زبان را گاز نگیرید. 

گاهی به دلیل خارج شدن لخته خون از محل جراحی، عارضه‌ای به نام حفره خشک (Dry Socket) ایجاد می‌شود که همراه با درد نسبتاً شدید بوده و معمولاً 2 تا 3 روز پس از جراحی ظاهر می‌شود؛ در این شرایط حتماً به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. 

چند روز پس از کشیدن دندان ممکن است طعم دهان تلخ یا بوی نامطبوعی داشته باشد که طبیعی بوده و نشان‌دهنده عفونت نیست.

عوارض جانبی پس از جراحی دندان

در صورت مواجهه با عوارض جانبی پس از جراحی دندان، اقدامات ساده و مراقبت‌های به‌موقع می‌توانند به شما در کاهش مشکلات کمک کنند. اگرچه رعایت دستورالعمل‌ها و نکات مراقبتی اغلب باعث پیشگیری از ایجاد این مشکلات می‌شود، اما اگر علائمی بروز کرد، بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:

1بوی بد دهان

بوی نامطبوع، وجود خونابه و لایه خاکستری روی زخم بعد از جراحی طبیعی است و معمولاً در عرض 24 ساعت کاهش می‌یابد. استفاده از دهانشویه می‌تواند به بهبود این علائم کمک کند. اما در صورت مشاهده علائم شدید مانند خونریزی زیاد، تورم غیرقابل کنترل، درد شدید یا نشانه‌های عفونت، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.

2خونریزی 

اگر پس از جراحی دچار خونریزی شدید، یک گاز استریل مرطوب را روی محل جراحی قرار دهید و با ملایمت فشار دهید. این کار را حداقل 30 دقیقه ادامه دهید تا خونریزی متوقف شود. اگر مشکل ادامه پیدا کرد، مراجعه به دندانپزشک ضروری است.

3مشکل در باز شدن دهان 

گاهی ممکن است بعد از جراحی دهان به‌طور کامل باز نشود. این حالت معمولاً طی یک هفته برطرف می‌شود. در غیر این صورت، استفاده از کمپرس گرم روی مفصل فک می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر مشکل باقی ماند، باید دندانپزشک مورد مشورت قرار گیرد.

4عفونت و تب و لرز

علائمی مانند تب و لرز، بوی عفونت، درد شدید یا تورم قابل‌توجه ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشند. سریعاً به پزشک یا کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید تا ضمن شناسایی مشکل، درمان مناسب آغاز شود. تأخیر در درمان می‌تواند خطرناک باشد.

5تورم

تورم خفیف بعد از جراحی طبیعی است و می‌توانید از روز دوم با کمپرس گرم آن را کاهش دهید. این کار باعث افزایش جریان خون و بهبود شرایط می‌شود. اما اگر تورم شدید، همراه با درد یا علائم دیگر بود، باید بررسی بیشتری توسط دندانپزشک انجام شود.

6درد پس از جراحی

با مسکن‌های تجویز شده توسط دندانپزشک (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) می‌توانید درد را مدیریت کنید. اگر درد تسکین نیافت یا شدت آن افزایش یافت، حتماً با دندانپزشک مشورت کنید تا علت بررسی شود.

7خونریزی شدید

خونریزی مداوم و شدید نیازمند مراجعه فوری به کلینیک دندانپزشکی است. چنین مشکلی ممکن است ناشی از عفونت، آسیب به عروق خونی یا دیگر مسائل جدی باشد. در صورت همراهی با سایر علائم مانند تب، تورم چشمگیر یا درد شدید، بهتر است فوراً اقدام کنید.

رعایت این نکات و مراجعه به موقع به متخصص می‌تواند روند بهبود شما را تسهیل کرده و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.